ÇOCUĞUNUZ KENDİ BAŞINA OYUN OYNAYABİLİR
30 Kasım 2014 •
Sadece onun iyiliği için… Çocuğunuzu kendi kendine oyun oynama ve kendi başına eğlenebilme konusunda cesaretlendirin.
Çocuklarımızın kendi kendilerine eğlenmeleri çoğumuzun hayalidir. Bazı anne-babalara bu ulaşılamaz bir hayal gibi görünebilir. En bağımlı çocuklar için bile bu imkansız bir durum değildir. 1-2 yaş çocukları, oyuncaklarını tutabilir, kitaplarının sayfalarını çevirip resimlerini inceleyebilir, kendi kendilerine topla oynayabilirler. Aslında kendi başlarına yapabilecekleri pek çok şey olmasına rağmen, genellikle oyunlarına sizi de katmaya çalışırlar. Özellikle 1 yaş çocukları anne-babaları hep etraflarında olsun isterler, hep onlarla oynamak istediklerinden, kendi kendilerine oyunlar oynayıp iyi vakit geçirmek onlar için uzak ihtimaldir.
GEREKEN BECERİLERİ KAZANDIRMAK
Size körü körüne bağlı, bacağınıza yapışmış bir şekilde yaşayan küçük çocuğunuza bir sihirli değnek değip bir anda kendi kendine oynamaya başlamasını sağlamayacak tabii ki. Beşiktaş Özel Eğitim Merkezi’nden uzmanımız Psikolog Nihan Efe “1 yaş çocukları en fazla 15 dakika kendi kendilerine oynayabilirler” diye belirtiyor. “Ancak kendi kendine oynama becerisini edindirmek için, çocuklara fırsat sunulması gerekir. Bu fırsatın sunulması çocukların sosyal ve bireysel gelişimleri için de son derece önemlidir.” Kısacası sadece size ev işlerini yapmanız için zaman kazandırmanın ötesinde, çocuğunuzun gelişimi için de kendi başına vakit geçirebilmesi ve kendini eğlendirebilmesi önemlidir. “Çocukların küçük yaşlardan itibaren kendi kendilerine oyunlar oynamaları, otonom hareket edebilme becerilerini geliştirmelerini, kendilerine güven duymalarını sağlar. Bir yandan yaratıcılıklarının artmasına hizmet ederken, diğer yandan da, dil becerilerini geliştirmelerini sağlar” diye belirtiyor uzmanımız. “15-16 aylık bebekler kendi başlarına oyun oynarken genellikle anlaşılmaz kelimelerle, bir yandan oyun oynarken diğer yandan da konuşmaya çalışırlar. Oynadıkları sembolik oyunlar, dil gelişiminin temelini oluşturur.”
Psikolog Nihan Efe, bir çocuğun tek başına bağımsız bir şekilde oyun oynayabilmesinin, çocuğun mizacına/yapısına bağlı olduğunu belirtiyor. Ayrıca çocuğunuz aç, yorgun ya da hasta olduğunda da tek başına oyunlar oynaması imkansız hale gelebilir. Çocuğunuz büyüdükçe kendi kendine daha fazla vakit geçirebileceği ve sizin de daha özgür hareket edebileceğiniz gibi gerçek olmayan bir yanılgıya düşmeyin. Örneğin 22 aylık bir çocuğun bilişsel gelişimi ve dil becerileri daha fazla gelişmiş olacaktır ve özgürlüğüne de daha düşkün olacaktır ama bu onu yalnız bırakabileceğiniz anlamına gelmiyor. Gelişen becerileri ile birlikte çocuğunuzun özgürlüğe ve bağımsız hareket etmeye düşkünlüğü de artacaktır. Her fırsatta sınırları zorlamaya çalışacağından ve gözü kara bir maceraperest haline geleceğinden artık yanından ayrılmamak için çok daha fazla çabalamanız ve bir an için bile olsun gözünüzü çocuğunuzun üstünden ayırmamanız gerekecektir.
OYUNCAKLAR – BİRER BİRER
Çocuğunuzun sevdiği tüm oyuncakları önüne dökmeniz, kendi kendine oyun oynamasını sağlamaktan öte, sadece onun daha kolay sıkılmasını sağlayacaktır. Bunun yerine, sevdiği oyunları ve oyuncakları birer birer ortaya koyarak özlemesini ve belirli bir aktiviteyle daha uzun süre ilgisini kaybetmeden meşgul olmasını sağlayın. Oyuncakları onun görüş mesafesinden uzak bir yerde tutun ve uzun süreler sizin belirli bir işle meşgul olmanız gereken durumlarda, bu oyuncakları birer birer çıkarın; önce sevdiği bir oyuncak ayı, sonrasında kitapları birer birer ona vermeniz, uzun süreler keyifli vakit geçirmesini sağlayacaktır.
1 yaş çocukları belli bir oyuncakla oynarken belli bir süre sonra yönlendirilmeye ihtiyaç duyarlar. Elindeki oyuncağa karşı ilgisini kaybettiğinde, bu oyuncakla ilgili basit bir soru sorarak onu yönlendirebilir ve ilgisini devam ettirebilirsiniz. Örneğin Legolarla oynayan çocuğunuza “İnanamıyorum, üç tane üst üste koymuşsun. Bir kere daha yapabilir misin?” diye sormanız, dil, bilişsel ve motor gelişimi için yarar sağlayıcı yeni bir ilgi durumuna geçmesini sağlayacaktır.
Çocuğunuzun gün içinde kendi başına oyun oynadığı zamanları bir rutine bağlamaya çalışın. Her gün belli bir saatte tek başına oyun oynayabileceği ortamı sağlamanız ve bu düzene sadık kalmanız, çocuğunuzun bu alışkanlığı kazanmasına yardımcı olacaktır. Bu rutini oluşturmak için banyo sonrası ya da her gün öğle yemeği sonrası uygun zamanlar olabilir. Sizin kızgın ya da gergin olduğunuz zamanlarda bunu denemekten kaçının, çünkü sizin gerginliğiniz çocuğunuzun davranışlarını da etkileyecektir.
Unutmayın ki gelişim değişen bir süreç demektir. Kendi başına rahat rahat hiç sorun çıkarmadan oyunlar oynayan küçük çocuğunuz, bir anda bunu reddedebilir ve yanı başından ayrılmanızı istemeyebilir. Ya da tam tersi bir durum olabilir ve küçük çocuğunuz “ben kendim” diye tutturmaya başlayıp, tüm oyunlarından sizi çıkarabilir.
