Mükemmel baba olmak diye bir şey yok!

18 Haziran 2015

Bir çocuğun yetişmesinde anne ve babanın önemi yadsınamaz. Anne ve babaların çocuk yetiştirirken edindikleri roller, çocukların sadece temel ihtiyaçlarının karşılanmasından ve günlük hayat içindeki yüzeysel iletişimden çok daha fazla şey ifade eder. Bu da anne ve babanın çocuk yetiştirmede ki tutum ve davranışlarının aslında bir çocuğun kişilik yapısını direk olarak etkilediğidir. Yazının içeriği olarak bakıldığında baba ve çocuk ilişkisi üzerinde duracak ise; babaların hem kızların hem de erkek çocukların hayatlarında önemli kişi olduklarını söylemek mümkün. Bu kadar önemli bir konuda Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Uzmanı ve An Eğitim ve Aile Danışmanlık Merkezi Kurucusu Nurten Aydın’dan önemli bilgiler aldık. 

Annelik duygusu nasıl hamilelikle başlıyorsa, babalık yaşantısı da aslında annenin hamileliği ile başlar. Eşinin hamileliliğinin sorunsuz geçmesi için eşine destek olan, onunla aynı heyecanları yaşayan baba adayları bu süreçte babalık duygularını da yaşamaya başlar. Bu sorumlulukla hareket eden baba adayı, hem eşine hem de doğacak çocuğuna karşı kendisini sorumlu hisseder.

Bebeğini kucağına aldığı anda bir babanın çocuğu ile iletişimi başlamış demektir. Ancak bu bağ annenin bebeği ile kurduğu bağdan biraz farklıdır. Özellikle bebeğini emziren, ihtiyaçlarını gideren kişi anne olduğu için, babaların iletişimi sadece ona dokunmak, anne yanında yokken bebeğin yanında olmakla sınırlı kalabilmektedir. Oysaki doğumdan sonra babanın da anne gibi duygusal bağ kurabilmesi için bebeği ile fiziksel temas kurması gerekir. Ancak babalar genellikle annelerin bebeğe daha iyi bakabileceklerini düşünerek genellikle böyle bir sorumluluk almazlar. Çünkü babalıkla ilgili toplumsal kalıplar vardır, bu kalıplara uymaları gerektiğini düşünürler ya da anne bebeğini yapamaz düşüncesi ile babaya teslim etmek istemez.

Özellikle 0-1 yaş döneminde çocuğa ilgi ve sevgi ile yaklaşılması, ihtiyaçlarının zamanında karşılanması çocukta güven duygusunun gelişmesine neden olur. Bunun tam tersi durumlarda güvensizlik duygusu yaşamaya başlar kendisini çevresindeki insanlar ve olaylardan uzak tutar. Özellikle bu dönemde anne ile arada kurulacak güven bağı gibi babanın da çocuğuyla bu bağı kurması oldukça önemlidir. Çünkü ilk önce bebekler annelerini ve babalarını tanırlar.

3-6 yaş döneminde kız çocukları annelerine, erkek çocuklarda babalarına hayrandır. Kız çocuklar anneleri gibi davranmak, onun gibi giyinmek isterler. Erkek çocukları içinde durum aynıdır, babaları gibi davranmak, onun yaptıklarını yapmaya çalışılar. Burada anne ve babalarına olan bağlılık ve sevgileri ile karşı tarafın beğenisini kazanmak isterler. Bu dönemde kızının ve erkek çocuğunun çabalarını fark eden babaların aşırı otoriteden uzak olması ve çocukları ile sağlıklı güven ve sevgiye dayalı bir iletişim içinde olması önemlidir. Özellikle erkek çocuk ile baba arasındaki iletişim, erkek çocuğun rol model olarak babasını almasını sağlar. Eğer çocuk pasif, güven vermeyen, suçlayıcı, otoriter bir baba modeli ile karşılaşırsa anne ile bu açığı kapamaya çalışır. Böyle durumlarda sağlıklı bir özdeşim ve cinsel kimlik gelişiminde sıkıntılar yaşanması olasıdır.

Ergenlik döneminde annelerin kızlarla, babalarında erkek çocuklarıyla çatışma yaşadığı gözlenmektedir. Çünkü burada toplumsal kaygılar başlamakta, baba erkek çocuğunun kendisine benzemesini istemekte, iyi erkek çocuk yetiştirmeyi arzulamaktadır. Anneler içinde bu durum aynıdır. Dolayısıyla bu dönemde kız çocukların babaları ile erkek çocuklarında anneleri ile daha iyi iletişim kurarlar, çatışmalar daha yüzeysel olur.

Özellikle ergenlikte çocukların onları anlayan anne ve babalara daha çok ihtiyaçları vardır. Her ne kadar kendilerini ispat etmeye, kişiliklerini ortaya koymaya çalışsalar bile mutlaka kendilerini dinleyen ve anlamaya çalışan bir babaya her zaman ihtiyaç duyarlar. Kızan ve bağıran bir baba modeli çocukların benlik algısına zarar verir, en önemlisi de rol model olarak böyle bir babaya özenirse, öfkeli, tartışmaya meyilli gerektiğin de kaba davranışlarda bulunacak bir kişilik yapısı oluşturabilir. Çünkü çocuk sadece bağırıldığında istediklerinin yapılacağını zanneder. 14 yaşındaki Ahmet ve ailesiyle bir konuşmamız sırasında babası neden bağırdığını, kabahatli olduğu halde neden kendini haklı göstermeye çalıştığını sorduğunda aldığı cevap “Haksızken sende aynısını yapıp bana söz hakkı vermiyorsun. Bende senin oğlun olduğuma göre bende aynı senin gibi davranıyorum. Bağıran kazanmıyor mu?” diye cevap vermiştir.

Her ortamda baskıyı ve gücü kullanmayı seven bir babanın oğlu olan danışanım Ahmet, her şeyin böyle çözüldüğünü, etrafındakilerin böyle yaptığında kendine daha saygı duyduğunu ve bundan mutlu olduğunu söylemişti. Baba da oğlunun bu tutumundan hoşnuttu, kendine benzediği için övünüyordu. Ancak bu kez babaya karşı güç kullanmaya başlayınca işler değişmişti.

Anne ve babalara öneriler

  • Bebek doğduğu andan itibaren babası ile güvenli bağ oluşturacak şekilde birlikte olmasına izin verin.
  • Çocuğunuz ya da onun disipliniyle ilgili ortak tutum sergileyin; onun yanında tartışmaktan sakının.
  • Genellikle babalar erkek çocuklar ile daha çok zaman geçirme eğilimindedirler. Ancak erkek çocuğu kadar kız çocuğunun da babası ile paylaşacağı özel zamanları olmalıdır.
  • Babalar genellikle çok yoğun çalıştıklarını bahane etmeyip eve geldikleri zaman çocuklarına yeteri kadar vakit ayırmalılar.
  • Özellikle babaların erkek çocukları üzerindeki beklentileri çok yüksek olabilmekte. Çocuğun kişilik özelliklerini ve kapasitesini bilmek, ondan beklentilerinizin tutarlı olmasını sağlayacaktır.

Yorum Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir